Wykład z cyklu Bydgoskiej Akademii Sztuki
Barbara Chojnacka. Kolekcjonowanie grafiki współczesnej w Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy

Kolekcja polskiej sztuki współczesnej w bydgoskim Muzeum posiada określoną renomę, zaliczana jest do wąskiej grupy najbardziej cenionych muzealnych zbiorów. W jej obrębie ważną pozycję zajmuje grafika artystyczna. Powstanie kolekcji sztuki współczesnej w obecnym kształcie jest wynikiem długotrwałego procesu kształtowania się zbiorów muzealnych, którego geneza sięga założenia Muzeum Miejskiego w 1923 roku.
W pierwszym etapie działalności Muzeum – w dwudziestoleciu międzywojennym ważnym wydarzeniem było utworzenie w 1929 roku stałej Miejskiej galerii obrazów i rzeźb. Galeria odzwierciedlała rozwój kolekcji sztuki, ale w jej obrębie prezentowane były przede wszystkim obrazy i rzeźby, wystawiane prace graficzne stanowiły tylko sygnał dynamicznie rozwijającej się kolekcji grafiki. Jak powstawała, jakie czynniki wpływały na jej kształtowanie i czy wpisywała się w powstałe wówczas założenia kolekcjonerskie Muzeum? Zagadnienia te zaprezentuję w pierwszej części wykładu. Przedstawię też pierwszą wielką ekspozycję graficzną w bydgoskim Muzeum – Wystawę grafiki polskiej, zorganizowaną w 1931 roku.
Po zakończeniu II wojny światowej, od 1945 roku, w działalności bydgoskiego Muzeum można wyodrębnić kilka najważniejszych tendencji: kontynuację przedwojennych koncepcji kolekcjonerskich, odbudowę kolekcji po stratach wojennych, współpracę ze środowiskami artystycznymi w zakresie organizacji wystaw i pozyskiwania dzieł i budowę kolekcji sztuki najnowszej. Znaczenie kolekcji sztuki w wielodziałowym Muzeum podkreślało wyodrębnienie dwóch samodzielnych Działów: Sztuki Polskiej i Leona Wyczółkowskiego – patrona Muzeum, malarza i grafika.
Już w drugiej połowie lat pięćdziesiątych zaczęto intensywniej rozbudowywać kolekcję polskiej sztuki współczesnej, obejmującą malarstwo, grafikę, rysunek i rzeźbę. Od tego czasu systematycznie gromadzono prace graficzne. W kolejnych powojennych dekadach wielokrotnie udostępniano stałe galerie sztuki, obrazujące aktualny dorobek kolekcjonerski. W dziedzinie grafiki ważnym wydarzeniem była wystawa Współczesna grafika polska (1965-1968), planowana jako stała galeria, na której zaprezentowano imponujący zestaw 245 prac autorstwa 102 grafików ze zbiorów bydgoskiego Muzeum.
Kolekcja grafiki współczesnej powstawała i powstaje „na bieżąco”, najczęściej drogą zakupów bezpośrednio od artystów, poprzez wybory z pracowni oraz z ogólnopolskich wystaw zbiorowych i indywidualnych. Kryterium wyboru licznych prac graficznych stanowił udział artystów w prestiżowych ekspozycjach, np. prace wystawiane i nagradzane na kolejnych krakowskich Biennale Grafiki, Międzynarodowych Biennale Grafiki, a następnie na Międzynarodowych Triennale Grafiki. Kolekcję znacznie powiększyły dary samych twórców, często stanowiące spuściznę lub jej fragment, m.in.: Ewy Śliwińskiej, Haliny Chrostowskiej, Józefa Pakulskiego, Stanisława Brzęczkowskiego i Stanisława Łuczaka. W zbiorach mieści się ponadto kilkanaście znaczących zestawów autorskich artystów, którzy zapisali się w historii polskiej grafiki, m.in.: Józefa Gielniaka, Stanisława Fijałkowskiego, Tadeusza Jackowskiego, Zbigniewa Lutomskiego, Lucjana Mianowskiego, Leszka Rózgi, Konrada Srzednickiego i Mieczysława Wejmana. Najpełniej reprezentowane są środowiska graficzne Krakowa, Warszawy, Poznania i Torunia, Wrocławia, Katowic, Łodzi i Gdańska. Ważną pozycją w kolekcji jest zespół prac obrazujących twórczość artystów działających w Bydgoszczy i regionie kujawsko-pomorskim.

Barbara Chojnacka
Historyk sztuki, muzealnik, starszy kustosz, kierownik Działu Grafiki Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Prowadzi badania nad grafika polską XX i XXI wieku oraz sztuką i życiem artystycznym Bydgoszczy i regionu, zwłaszcza dwudziestolecia międzywojennego. Kurator wystaw i koordynator programu – cyklu wystaw graficznych i sesji naukowych Wielość w jedności (2009-2018).

Wstęp wolny
26.04.2017 godz. 18.00
ul. Gdańska 20