Oglądając wystawy graficzne, przeglądając katalogi wystaw, czy też opracowania z dziedziny grafiki na pewno nieraz zadajemy sobie tytułowe pytanie czego w technikach graficznych poszukują artyści? Różnorodność technik, zarówno tych klasycznych, jak i współczesnych, a także autorskich, wskazuje, że zarówno wybór techniki, jak i kolejne etapy powstawania graficznego dzieła są istotne dla autora twórcy.
Specyficzną naturę graficznego procesu, znaczenia techniki dla artysty trafnie ujął Jan Tarasin: Są graficy wierni jakiejś technice nie z powodu siły przyzwyczajenia jej walorów estetycznych, czy technologicznych możliwości. Są jej wierni, bo w żadnej innej nie mogliby powiedzieć tego co chcą powiedzieć, a nic innego mówić nie chcą i nie potrafią. Są i tacy, dla których technika jest ważnym elementem twórczego obrazowania. Wiele od niej oczekują i wiele potrafią z niej wydobyć. Z każdego procesu przenoszenia swej wizji na kliszę i z tej z kolei na papier, z nakładania na siebie warstw i etapów graficznego procederu umieją stworzyć dodatkową, współgrającą i potęgującą własny zamysł strukturę. Dla wielu, czarodziejska magia poligraficznego rytuału jest równie ważnym czynnikiem jak wysiłek wyobraźni czy ruch ręki (IX Ogólnopolska wystawa grafiki. Emocja Racja Fakt, katalog wystawy, Warszawa 1981).
Wykład stanowi przegląd polskiej grafiki XX i XXI wieku, a punktem wyjścia jest technika w twórczości wybranych artystów. Przedstawione zostaną przykłady prac wykonanych w podstawowych grupach technik graficznych: wypukłodruku (drzeworyt, linoryt, gipsoryt), wklęsłodruku (akwaforta, akwatinta, sucha igła, mezzotinta, druku płaskiego (litografia, offset), w technikach mieszanych i autorskich oraz w nowych technologiach, lokujących się na granicy różnych dyscyplin sztuki.
Co łączy a co różni powstałe w różnym czasie figuralne drzeworyty Władysława Skoczylasa i Ryszarda Grazdy, rodzajowe drzeworyty Tadeuszowa Kulisiewicza i Jerzego Panka? Co wspólnego posiadają subtelne linoryty Józefa Gielniaka i misterne plansze Dariusza Syrkowskiego? Czy linoryty Stefana Szmaja i Marty Bożyk łączy jedynie tematyka aktów? Podobne wątki podjęte zostaną w zakresie technik metalowych i druku płaskiego w oparciu o twórczość dawnych mistrzów: Józefa Pankiewcza, Jana Stanisławskiego, Józefa Mehoffera i współcześnie tworzących artystów, m.in. Jacka Sroki i Marka Jaromskiego. Nowsze tendencje w polskiej grafice przybliżą zagadnienia eksperymentu technologicznego, zmieniającej się roli matrycy i grafice cyfrowej.

Barbara Chojnacka

Barbara Chojnacka historyk sztuki, muzealnik, kustosz Działu Grafiki Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy

Barbara Chojnacka – Od drzeworytu do nowych mediów. Czego w technikach graficznych poszukują artyści?
Bydgoska Akademia Sztuki
18.05.2016, godz. 18.00