Wykład z cyklu Bydgoskiej Akademii Sztuki.

W 1918 r., pod koniec pruskiego panowania, Bydgoszcz była miastem przemysłowo-handlowym, które liczyło wraz z podmiejskimi gminami około 100 tys. mieszkańców, posiadała infrastrukturę komunalną obejmującą gazownię, elektrownię, wodociągi, komunikację tramwajową, pełniła funkcję ośrodka administracyjnego, sądowniczego, oświatowego, a także wojskowego. W styczniu 1920 r. na powrót stała się polskim miastem, któremu w podziale administracyjnym kraju przypadł status miasta powiatowego. W rezultacie Bydgoszcz utraciła jeden z elementów sprzyjających rozwojowi. W tym też czasie rozpoczął się proces migracyjny związany z odpływem osób narodowości niemieckiej i osiedlaniem się Polaków przybywających między innymi
z Kresów Wschodnich, Pomorza, Wielkopolski czy z zagranicy przede wszystkim z Westfalii.
1 kwietnia 1920 r. w granice Bydgoszczy zajmującej dotychczas powierzchnię 845 ha włączono 18 podmiejskich gmin ośmiokrotnie powiększając jej obszar. Krajobraz architektoniczny miasta był silnie zróżnicowany. Centrum posiadało charakter wielkomiejski, zaś bardziej oddalone dzielnice wiejski. Dysponowanie w obrębie miasta terenami umożliwiającymi jego rozbudowę, działania na rzecz wykorzystania potencjału gospodarczego przedsiębiorców wykupujących firmy z rąk niemieckich i zakładających nowe, a także Komitetu Rozbudowy miasta Bydgoszczy (utworzony w 1922 r.), który odpowiadał za przygotowanie i realizację inwestycji finansowanych ze środków miejskich, sprawiały że Bydgoszcz rozbudowywała się.
W latach międzywojennych Bydgoszcz zachowała rolę znaczącego ośrodka przemysłowo-handlowego, stąd jej rozwój wiązał się z industrializacją. Powstawały nowe dzielnice mieszkaniowe jak Czyżkówko, Jachcice czy wyróżniające się pod względem rozplanowania i architektury Osiedle w Lesie Gdańskim. Tkanka architektoniczna miasta wzbogaciła się nie tylko o kamienice i wille, ale także budynki użyteczności publicznej takie jak np. szpital miejski, dom starców czy łaźnia, budynki oświatowe oraz nowe kościoły. Ponadto wybudowano stadion oraz szereg obiektów przemysłowych w tym zabudowania dla zakładów „Kabel Polski”, „Pasamon” i nowej elektrowni na Jachcicach.
Intensyfikację ruchu budowlanego, która nastąpiła w latach 30. XX wieku po kryzysie gospodarczym przerwał wybuch II wojny światowej. Podówczas powiatowa Bydgoszcz była 7. co do wielkości miastem Polski.
/Bogna Derkowska-Kostkowska/
Bogna Derkowska-Kostkowska, historyk sztuki, kierownik Pracowni Dziedzictwa Kulturowego Kujawsko-Pomorskiego Centrum Kultury w Bydgoszczy.
Specjalizuje się w badaniach nad historią architektury i urbanistyki Bydgoszczy XIX i 1. poł. XX wieku, a także lokalnego środowiska budowlanego, historii bydgoskiego przemysłu oraz zmian nazewnictwa ulic. W 2016 r. wydała książkę pt. Bydgoszczanin i budowniczy. O Józefie Święcickim, architekturze i Bydgoszczy 1859-1913. Ponadto jest autorką wielu monograficznych artykułów. Była członkiem eksperckiej grupy lokalnej konsultującej tworzenie szlaku bydgoskiego dziedzictwa przemysłowego (TeH2O) w ramach europejskiego projektu SHIFT-X.
wstęp wolny

12.06.2019, godz. 18.00
ul. Gdańska 20