Wykład z cyklu Bydgoskiej Akademii Sztuki
mgr inż. arch. Grzegorz Mika
Międzywojenne osiedla mieszkaniowe – początki warszawskich blokowisk
Bloki i osiedla mieszkaniowe istnieją w polskiej przestrzeni od prawie 90 lat, stanowiąc najpowszechniejsze i niejednokrotnie zdeformowane oblicze ruchu europejskiej awangardy architektonicznej, jaki narodził się w 1 ćwierci XX wieku. Współcześnie osiedla epoki Karty Ateńskiej i budownictwa uprzemysłowionego kojarzą się przede wszystkim z wielkimi anonimowanymi koloniami jednakowej prefabrykowanej i monotonnej zabudowy.
Przez pryzmat doświadczeń mieszkaniowych epoki PRL, awangardowa urbanistyka i architektura osiedli modernistycznych jawi się jako monotonna, anonimowa i niskiej wartości estetycznej. Wielkoprzestrzenna urbanistyka jest często „obwiniana” o niszczenie więzi społecznych.
Tymczasem idee „osiedli społecznych” narodziły się z potrzeby rozwiązania problemów przeludnionych miast przemysłowych XIX wieku. Początki teorii i praktyki nowej urbanistyki powstawały na bazie wizji niedużych komórek społecznych, budowanych wokół kameralnych kolonii mieszkaniowych budowanych pośród zieleni, w sąsiedztwie szkół, sklepów i domów kultury.
Niska wolnostojąca zabudowa z niedużymi, tanimi i ergonomicznymi mieszkaniami stanowiła prawdziwą rewolucję standardów projektowania mieszkań, mebli, urbanistyki, nowoczesnego detalu architektonicznego jak i sposobu zamieszkania i spędzania wolnego czasu. Pierwsze nowoczesne osiedla w Polsce zaczęły powstawać w drugiej połowie lat 20, lecz dopiero w następnej dekadzie Państwo polskie było w stanie podjąć szerzej zakrojoną akcję taniego budownictwa robotniczego. Jednocześnie, państwowe i spółdzielcze projekty epoki tworzyła generacja młodych architektów, wykształconych w duchu modernizmu. Ich projekty należały do wybitnych przykładów polskiej i środkowoeuropejskiej awangardy architektonicznej.
Na wykładzie usłyszycie Państwo o problemach miast przemysłowych XIX wieku, początkach polskiej urbanistyki nowoczesnej, europejskich wzorcach miast ogrodów, miast przemysłowych i budownictwa magistrackiego oraz spółdzielczego, polskich pionierach nowej architektury, pionierskich osiedlach spółdzielczych jak WSM, Szare Domy czy gdyńskie TBO, oraz państwowych inicjatywach mieszkaniowych- Stowarzyszeniu Budowlanym ZUS, BGK, Funduszu Kwaterunku Wojskowego czy Towarzystwie Osiedli Robotniczych.
Grzegorz Mika
Grzegorz Mika – architekt i varsavianista, doktorant Wydziału Architektury PW, twórca i autor fanpage’u „Warszawski Modernizm 1905- 1939″ działającego od 2011 roku.
Autor „Od wielkich idei do wielkiej płyty. Burzliwe losy warszawskiej architektury”, książki nominowanej do 11 Nagrody Literackiej m.st. Warszawy w kategorii varsaviana.
Autor dwóch map Festiwalu Otwarte Mieszkania – „Architektura Warszawskiej odbudowy” oraz „Architektura Warszawy po 1949 roku”. Współautor książek „MOK- Ilustrowany atlas architektury północnego Mokotowa”, „Ochota – dzielnica z klasą”, „Chwała miasta”, „Spór o odbudowę Warszawy”, „Kto odzyska plac Defilad?”. Autor kilkudziesięciu artykułów w miesięcznikach „Skarpa Warszawska” oraz „Stolica”.
Współpracuje m.in. z Muzeum Powstania Warszawskiego, Domem Spotkań z Historią, Agencją Rozwoju Gdyni, Fundacją Bęc Zmiana, Muzeum Historii Polski, Muzeum Sztuki Nowoczesnej.
10.10.2018, godz. 18.00
ul. Gdańska 20
Wstęp wolny