Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy zaprasza na monograficzną wystawę fotografa Ildefonsa Bańkowskiego (1926–1982).
Wystawa jest próbą pokazania działalności artystycznej Ildefonsa Bańkowskiego w okresie tzw. „czarno-białym”, który przypada na lata 60. Zdjęcia z tamtych lat mają charakter zarówno artystyczny jak i użytkowy. Twórczość Ildefonsa Bańkowskiego zamknięta została w 10 cyklach: Architektura osiedli, Eksperymenty i konoidy, Archetony i tony, Sylwetki i portrety, Tematy marynistyczne, Mikroświaty faktur, Światłocienie nekropolii, Oblicza Egiptu, Fotografia a muzyka, Metafory ładu.
W 1949 roku, na przysięgę wojskową Ildefons Bańkowski otrzymuje od matki aparat fotograficzny. W domu, dużo wcześniej przygodę z fotografią zaczyna starszy brat Bogdan. Jednakże po latach okazuje się, że to właśnie Ildefons wybiera ostatecznie fotografię jako główne zajęcie, porzucając zdobyty zawód architekta. Pomimo tego lub właśnie dzięki temu, nigdy nie „uwolnił” się od szczególnego widzenia architektury typowego dla projektanta budynków. Z architektury do fotografii przeniósł umiejętność definiowania syntezy w formie makiety. Skąpo wykadrowane zdjęcia architektury, skontrastowane cienie, w zasadzie bezludne krajobrazy tworzą własny styl artysty.
Pracował w biurze projektów nad rozwijaniem założeń konkursowych 17-tysięcznego Osiedla Błonie w Bydgoszczy i z aparatem fotograficznym utrwalał cały okres jego budowania.
Eksperymentował. Na szczególną uwagę zasługują jego fotografie z cyklu „Eksperymenty i konoidy”, stanowiące zapis obserwacji poruszającego się wahadła Foucaulta, fotografie w podczerwieni oraz prace odzwierciedlające wielkie zainteresowanie artysty łączeniem grafiki i fotografii. Był jednym z propagatorów fotografii barwnej w środowisku bydgoskim.
Wielką pasją życiową Ildefonsa Bańkowskiego, obok fotografii, była muzyka. Obie miłości łączył w pracy nad projektowaniem okładek płyt winylowych, często wykonywanych na zlecenie Polskich Nagrań.
Od 1965 roku członek Związku Polskich Artystów Fotografików. Uhonorowany tytułem artysty fotografika Międzynarodowej Federacji Sztuki Fotograficznej (AFIAP). Brał udział w wystawach krajowych i międzynarodowych (Berlin, Edynburg, Lozanna, Paryż, Bruksela). Wśród licznych wyróżnień uzyskał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki w latach 1966 i 1977 za cykle „Temat muzyczny w fotografii”.
Pozostawił ponad 300 fotografii czarno-białych i 20 000 negatywów. Od roku 1982, roku śmierci, nie pojawiła się żadna jego wystawa. Ildefons Bańkowski stał się nieznany i zapomniany.
Osoby zaangażowane w projekt: dr inż. arch. Barbara Bańkowska, prof. dr hab. Maciej Szymanowicz, dr Mateusz Torzecki, Karolina Puchała-Rojek, Marek Noniewicz, Wojtek Woźniak.
* W 2017 roku do Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy zostało przekazane archiwum liczące blisko 20 000 negatywów czarno-białych oraz 300 fotografii czarno-białych, wielkoformatowych, autorstwa Ildefonsa Bańkowskiego.
Kurator wystawy – Agnieszka Gorzaniak
Początek 12.09.2017 godz. 18.00
ul. Gdańska 20
Koniec 19.11.2017
Dr inż. arch. Barbara Bańkowska – pierwsza żona artysty, architekt, doktor urbanistyki. Ukończyła Wydział Architektury Politechniki Gdańskiej. Studiowała ponadto w Krakowie, Szczecinie i Warszawie. Specjalizuje się w strukturach przestrzennych o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym. Przechowała część spuścizny po mężu Ildefonsie, do której posiadała prawa. W trakcie małżeństwa mocno angażowała się w pracę artystyczną męża.
Prof. dr hab. Maciej Szymanowicz – historyk sztuki specjalizujący się w historii fotografii. Obecnie pracuje na stanowisku profesora nadzwyczajnego na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Wykłada również na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu. Od stycznia 2005 do lipca 2010 roku był kierownikiem Galerii Fotografii „pf” w Poznaniu. W latach 2005-2015 był członkiem rady programowej Biennale Fotografii w Poznaniu. Współpracował z wieloma instytucjami: Muzeum Narodowym w Warszawie przy organizacji wystawy Jana Bułhaka (2006), National Gallery of Art w Waszyngtonie przy wystawie: Foto: Modernity in Central Europe, 1918-1945 (2007) oraz z The Museum of Modern Art w Nowym Jorku przy projekcie OBJECT: PHOTO. Modern Photographs. The Thomas Walther Collection 1909–1949 (2013-2014). Autor licznych publikacji m.in. książki pt. Zaburzona epoka. Polska fotografia artystyczna w latach 1945-1955 (2016).
Dr Mateusz Torzecki – (ur. 1986 w Poznaniu) – kulturoznawca, doktor nauk humanistycznych, absolwent warszawskiego Uniwersytetu SWPS. Muzykofil, kolekcjoner płyt. Jego zainteresowania badawcze obejmują problematykę muzyki popularnej, zagadnień związanych z ewolucją jej dystrybucji oraz z krytycznym i społecznym odbiorem sfery dźwiękowej. Autor książki: „Okładki płyt. Rzecz o wizualnym uniwersum albumów muzycznych”.
Karolina Puchała-Rojek prezes Fundacji Archeologia Fotografii w Warszawie. To pierwsza tego typu instytucja w Polsce. Powstała w sierpniu 2008 w odpowiedzi na realną potrzebę ochrony i wydobycia na światło dzienne archiwów po czołowych polskich fotografach.
Marek Noniewicz – Absolwent studiów fotograficznych Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu i Ludowego Konserwatorium w Ostrawie. W latach 1997-2001 pracował w Katedrze Fotografii ASP w Poznaniu jako technolog. Zdobył doświadczenie kuratorskie prowadząc niezależną galerię fotografii Prusa 2/9 w Poznaniu, jako kurator współpracował również z Galerią Miejską Arsenał w Poznaniu, Muzeum Okręgowym im. Leona Wyczółkowskiego i Galerią Miejską bwa w Bydgoszczy. Aktywnie uczestniczy w organizacji warsztatów i edukacyjnych projektów fotograficznych w Polsce.
Wojtek Woźniak – artysta fotografik, członek rzeczywisty Związku Polskich Artystów Fotografików (ZPAF), muzyk, kompozytor i współzałożyciel zespołów Variété, w którym tworzył w latach 1983-2006, oraz free jazzowego zespołu The Cyclist, z którym działa nieprzerwanie od 2006 roku.