Organizatorem wystawy oraz pokazu filmu jest Galeria Miejska bwa i Konsul Honorowy Republiki Czeskiej w Bydgoszczy Dariusz Zimny, przy współudziale Czeskiego Centrum.
Historię Václava Havla można opowiadać na wiele sposobów a każdy z nich wyłania inny aspekt i inną wartość, każdy oddaje swoją prawdę. Oldřich Škácha opowiada historię Havla widząc w nim polityka, artystę, męża, przyjaciela, ale przede wszystkim jednostkę uwikłaną w dzieje. Osobisty fotograf Havla fotografując człowieka, dokumentuje wydarzenia z okresu mrocznego socjalizmu, z czasów przemiany i poszukiwania wolności oraz z momentu upadku starego systemu i narodzin nowego.
Oldřich Škácha towarzyszył Havlowi przez ponad 30 lat jego życia, stając się częścią jego intymnego świata. Historia opowiedziana w jego fotografiach to w rzeczywistości opowieść o grupie dysydentów i scenarzystów, którzy zebrali swoich przyjaciół i postanowili znaleźć sposób na zmianę politycznego statusu quo, to historia artysty, który znajduje sposób, jak 40 lat apatii zamienić w powód wzburzenia myśli w Europie, jak zostać symbolem i inspiracją dla represjonowanych na całym świecie. To historia sztuki i artystów oraz ich siły by zmieniać historię. Jest to również historia człowieka, który nie chciał zostać prezydentem i marzył o życiu zwyczajnego człowieka w zwyczajnym wolnym kraju.
Oldřich Škácha ur. 1941 roku w Pradze, znany jest przede wszystkim jako fotograf Václava Havla oraz wielu innych osobistości z kręgów kultury i polityki. W 1960 ukończył studia fotograficzne w Praskiej Państwowej Szkole Grafiki i od 1962 roku pracował jako fotoreporter dla wielu czechosłowackich i zagranicznych wydawnictw (m.in. Svobodnĕ slovo, Mladý svĕt, Kvĕty) Po inwazji wojsk Układu Warszawskiego na Czechosłowację w 1968 roku otrzymał zakaz wykonywania pracy dziennikarskiej. Zbliżył sie do grupy dysydentów skupionych wokół Václava Havla, zaprzyjaźnił się z nim i został jego nieoficjalnym fotografem. Po 1990 roku pracował jako fotograf dla kancelarii prezydenta. Obecnie zajmuje się nadal fotografią dokumentalna i portretową.
Po wernisażu, o godzinie 19.00, zapraszamy na film „Obywatel Havel” Miroslava Janeka i Pavla Kouteckého. Dokument ten to dowód na to jak opowiadać o polityce bez politykierstwa, nie kryć sympatii do opisywanej postaci, ale nie wpadać w lizusostwo.
„Obywatel Havel” to dowód na dystans do polityki, a także na to, że prawdziwy mąż stanu nie podlega błyskawicznej dewaluacji związanej z umoczeniem w polityczną codzienność. Przyjaciel czeskiego prezydenta Pavel Koutecky towarzyszył mu z kamerą przez cały okres prezydentury (dwie kadencje), zarówno podczas oficjalnych uroczystości jak w i w zaciszu domowego ogniska. Oglądamy Havla podczas zagranicznych wizyt, dramatycznych wystąpień w parlamencie w okresie politycznego przesilenia, ale i niekonwencjonalnych spotkaniach z Rolling Stonesami, czy Billem Clintonem grającym na saksofonie.
To film ciepły w tonie, ale nie lizusowski. Widzimy Havla w momentach triumfu, gdy idąc ulicą spotyka się z reakcjami godnymi gwiazdy filmowej, jak i zwątpienia, gdy czuje się zaszczuty (często słusznymi) politycznymi atakami . Prezydent rozpaczający po śmierci żony Olgi, by niedługo później ożenić się z pewną niespecjalnie lotną aktorką czego wielu Czechów do teraz nie może mu wybaczyć. Jednak największa zaletą tego obrazu jest nostalgiczny wizerunek polityki jako domeny „powołania”, a nie tylko „zawodu”. Havel niewiele ma wspólnego z technokratami, którzy wiodą obecnie prym w światowej polityce. Jest ostentacyjnie niedzisiejszy, staroświecki, obstający przy swojej wizji dialogu społecznego, posiadającego osobowość i poglądy a nie tylko sprawny sztab PR. Jednocześnie jest w nim świadomość własnej anachroniczności.
„Obywatel Havel” – film dokumentalny, Czechy, 2008, 121 min.
28.03.2014 – 19.04.2014
wernisaż 28 marca godz. 18.00
po wernisażu o godz. 19.00 pokaz filmu „Obywatel Havel”
