Sztuka w Polsce wobec spraw publicznych 1966 – 1994
Prace z kolekcji Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu – oddziału Muzeum im. Jacka Malczewskiego

Wystawa zorganizowana w ramach obchodów 20-lecia odzyskania przez Polskę suwerenności – opowiada o sztuce i Polsce ostatnich 40 lat.
Prezentuje 130 dzieł autorstwa 52 twórców – obrazy, rzeźby, rysunki, grafiki i jedną instalację – z kolekcji radomskiego Muzeum. Prace artystów należących do kilku pokoleń, reprezentujących różne nurty, dzieła wybitne i ważne świadectwa czasu. Ich twórcy podejmowali w tamtych latach tematy społeczne, polityczne, których nie można było podejmować w inny sposób w debacie publicznej. Są na wystawie prace przywołujące ważne daty w polskim kalendarzu: Marzec 1968, Grudzień 1970, Czerwiec 1976, czas od Sierpnia 1980 do 13 grudnia 1981, rok 1989. Są wyrazem wolnej myśli, własnych przekonań. Są także dzieła równie ważne dla idei wystawy – które nie odwołują się do konkretnych wydarzeń, stawiają pytania z zakresu etyki, metafizyki.
Dzieła ułożone zostały chronologicznie. Najwcześniejsze prace powstały w roku 1966 – to także data pierwszej wystawy WPROST w Krakowie (uczestniczyli Maciej Bieniasz, Zbylut Grzywacz, Barbara Skąpska, Leszek Sobocki i Jacek Waltoś). Jest sztuka przełomu lat 60. i 70., drugiej połowy lat 70., lat 1980-1981, stanu wojennego i czasu odzyskania suwerenności. Dzieła odnoszą się do aktualnej sytuacji politycznej, niekiedy są kpiną z oficjalnej propagandy, mówią o minionej wojnie i wojnie w Wietnamie. o sytuacji kobiet, tradycji narodowej, stosunku ludzi do zwierząt. Zamyka narrację rok 1994, kiedy Edward Dwurnik -kronikarz tych lat – skończył malować cykl „Od Grudnia do Czerwca”, poświęcony ofiarom stanu wojennego. (Pointą są jednak prace z lat późniejszych, ukazujące polskiej historii ciąg dalszy; najnowsza pochodzi z 2008 r.).
Artyści poszukiwali metafory, która pozwoliłaby im przedstawić polską sytuację. Z perspektywy lat, te obrazy, rzeźby, rysunki są zapisem nie tylko ówczesnej sytuacji społecznej i politycznej, ale po prostu egzystencjalnej; odczytujemy ich uniwersalny sens.
Autorem scenariusza i tekstów w katalogu jest Mieczysław Szewczuk, kuratorem ze strony Galerii, jej dyrektor Wacław Kuczma.
Jest zmienioną i powiększoną wersją wystawy, którą Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu prezentowało swojej siedzibie w 2006 r. z okazji 30. rocznicy Radomskiego Czerwca.

Artyści, których dzieła prezentuje wystawa:
Sylwester Ambroziak, Grzegorz Bednarski, Jerzy Bereś, Maciej Bieniasz, Henryk Błachnio, Tadeusz Boruta, Krystyna Brzechwa, Jerzy ćwiertnia, Jerzy Duda-Gracz, Edward Dwurnik, Barbara Falender, Antoni Fałat, Stanisław Fijałkowski, Zbylut Grzywacz, Adam Hoffmann, Krzysztof Jackowski, Ludwik Jaksztas, Andrzej Kalina, Jerzy Kalina, Ewa Kierska, Łukasz Korolkiewicz, Jerzy Krawczyk, Wiesław Kruczkowski, Ryszard Lis, Zbysław Marek Maciejewski, Krzysztof Mańczyński, Maria Markowska, Aldona Mickiewicz, Mariusz Mikołajek, Eugeniusz Mucha, Zdzisław Nitka, Andrzej Okińczyc, Władysław Paciak, Maria Pinińska-Bereś, Jerzy Puciata, Marek Sapetto, Jacek Sienicki, Barbara Skąpska, Hieronim Skurpski, Marek Sobczyk, Leszek Sobocki, Eugeniusz Get Stankiewicz, Jonasz Stern, Andrzej Strumiłło, Paweł Susid, Maciej Szańkowski, Barbara Szubińska, Witold Urbanowicz, Krzysztof Wachowiak, Jacek Waltoś, Mieczysław Wejman, Ryszard Woźniak.

Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu powołane zostało jako oddział radomskiego Muzeum Okręgowego w r. 1990 (jako pierwsze muzeum w Polsce otrzymało oficjalnie taką nazwę). Działalność rozpoczęło w maju 1991 r., w 1992 r. rozpoczęło akcję gromadzenia darów dla pierwszego w Polsce muzeum sztuki współczesnej. Dzięki akcji powiększyło zbiory o blisko 2500 dzieł (teraz kolekcja sztuki po r. 1945 to prawie 4500 prac).
Jest więc instytucją, która powstała w okresie pierwszego rządu III RP i powiększyła swe zbiory dzięki akcji społeczeństwa obywatelskiego wielkiemu zaangażowaniu artystów, polskiej inteligencji, w utworzenie nowej instytucji kultury w demokratycznym kraju.
Na tej wystawie blisko połowa prac do dary.
Mieczysław Szewczuk
Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu

2009.07.20 – 2009.10.04