Spośród prac 235 autorów z całego świata, którzy wzięli udział w zeszłorocznym konkursie, na wystawie jest zaprezentowane 94 karykatury, spośród których 15 jest nagrodzonych.
Salon Karykatury Antywojennej, mający charakter biennale, jest inicjatywą zapoczątkowaną 32 lata temu, na upamiętnienie kilku tysięcy cywilów zamordowanych przez niemieckiego okupanta w 1941 r. w miejscowości Kragujevac w Serbii. Jedną z nagród przyznaje podczas każdej edycji biennale Prezydent Miasta Bydgoszczy.
ŚWIATOWA STOLICA KARYKATURY ANTYWOJENNEJ
W ciągu minionych 32 lat Kragujewac stal się światową stolicą nie tylko karykatury antywojennej, ale także karykatury w ogóle. Od ponad trzech dekad Międzynarodowy Salon Karykatury Antywojennej przyciąga setki autorów z całego świata. Niezależnie od tego, czy prezentowane prace przypominają naiwne dziecięce rysunki, wytwory niepewnych rąk dorosłej osoby z predyspozycjami do bazgrania, czy też dzieła najinteligentniejszych światowych mistrzów karykatury, ich wyjątkowa inspiracja bierze się z uniwersalnej potrzeby potępienia wojny, przemocy i zniszczenia, a jedynym celem jest krzyk o zdrowy rozsądek, który przywróci pokój na świecie.
Podczas XVII Salonu 235 autorów ze wszystkich kontynentów dołączyło do tej misji pokojowej. Jury, któremu przewodniczył Antonio Antunes, karykaturzysta znany na całym świecie i zarazem dyrektor prestiżowego lizbońskiego festiwalu World Press Cartoon Sintra, miało przyjemność i trudne zadanie wyboru spośród wielu doskonałych prac tych, które zostaną zaprezentowane w katalogu oraz na wystawie. Oczywiście jeszcze trudniejszym zadaniem było wybranie najlepszych prac. Widownia miała zobaczyć oryginalne pomysły, wolne od stereotypowych metafor, które od kilku dziesięcioleci były standardem Salonu wyznaczonym przez Jugoslava Vlahovica i jego karykaturę nagrodzoną podczas pierwszej edycji konkursu. Okazało się, że przeklęta wojna otwiera niezliczone twórcze możliwości wystawienia jej na kpinę, pośmiewisko i potępienie.
Karykaturzysta, który zdobył Grand Prix Międzynarodowego Stowarzyszenia Miast Orędowników Pokoju, tym razem przesyła poważne ostrzeżenie całemu światu, prezentując przerażającą, mroczną, katastrofalną naturę wojny za pomocą prostych, wyraźnych, czytelnych środków malarskich. Widzimy żołnierza wkraczającego na teren wojny, ale tak naprawdę wchodzącego w mroki piekła. Autor, Massoud Shojai Tabatabai, pochodzi z targanego konfliktami regionu Iranu, który od dziesięcioleci narażony jest na cierpienia i zagrożenia niesione przez wojnę.
Z kolei turecki karykaturzysta Omer Cam, który otrzymał Złotą Odznakę i pierwszą nagrodę przyznawaną przez organizatorów, zamienia koła obracające gąsienice czołgów w beczki wina, a w ręce żołnierza wkłada kieliszek z winem, w ten sposób czcząc życie i prawdę, ponieważ wino jest miarą radości, ale też, jak mówią, w winie kryje się prawda. Zdobywcą Srebrnej Odznaki został polski karykaturzysta Paweł Kuczyński, którego utopijna wizja przedstawia żołnierzy wystrzeliwujących z moździerza chleb zamiast granatów.
Tak długo, jak istnieją takie marzenia, istnieje nadzieja. Karykatury nie mają mocy zmiany świata, ale mogą zachęcać nas do podejmowania działań, ostrzegać, a także rozbawiać nawet w obliczu mrocznych obrazów, jakie niosą ze sobą działania wojenne. Mogą też przypominać tym, którzy poświęcili życie na zdobywanie medali w kampaniach wojennych, że za każdą odznaką kryją się setki wstążek żałobnych upamiętniających niewinne ofiary. Taka jest misja tego Salonu, która utrzymuje go przy życiu.
Jeśli chodzi o Kragujewac, miasto jest dumne, że nad cieniami swoich ofiar może zgromadzić ten wielki, szczery tłum zaangażowany w sprawę pokoju, i odczuwa radość, że stało się dzięki Salonowi światową stolicą karykatury antywojennej. Dzięki temu rzuca światło na ofiary wojny, upamiętniając je na zawsze.
Miodrag Stojilovic
Dyrektor Salonu
2014.10.15 – 2014.11.02